STWORZENIE ŚWIATA

12 października 2025 Anna Woźniakowska Recenzje 0

W piątek w sali Filharmonii zabrzmiało „Stworzenie świata” Józefa Haydna. Filharmoniczne zespoły (chór przygotował Janusz Wierzgacz) i pięcioro solistów poprowadziła Agnieszka Franków-Żelazny, mistrzyni chóralistyki, od 1 stycznia bieżącego roku dyrektor naczelny i artystyczny Opery Wrocławskiej. W partiach solowych wystąpili: Bożena Bujnicka (sopran) – Gabriel, Sebastian Mach (tenor) – Uriel, Piotr Peron (bas) – Raphael, Solomiia Pavlenko (sopran) – Ewa, Adrian Janus (baryton) – Adam. Basso continuo realizował na klawesynie Andrzej Zawisza.
Pod batutą Agnieszki Franków-Żelazny oratorium Haydna urzekało barwnością. Dyrygentka umiejętnie podkreśliła muzyczne malarstwo Haydna, który pięknie portretował dźwiękiem każde stworzenie zasiedlające stworzony przez Boga świat. Cyzelując każdy szczegół pozwoliła słuchaczom cieszyć się bogatą inwencją twórczą i wspaniałym poczuciem humoru kompozytora. Dobrze gospodarując czasem muzycznym stworzyła żywą i interesującą narrację muzyczną. To „Stworzenie świata” zaciekawiało, bawiło i wzruszało. Agnieszka Franków-Żelazny znalazła świetny balans pomiędzy sacrum i profanum, a w całości podkreśliła głęboką duchowość dzieła Haydna. Piątkowa interpretacja „Stworzenia świata” pozostanie w pamięci.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Pamięć ludzka jest zawodna, doświadczenie muzyczne – jednostkowe i ulotne. Jak je zatrzymać? Nie da się zwerbalizować wywołanych muzyką wzruszeń, ale kilka zdań zanotowanych po koncercie pozwala przynajmniej zdokumentować ich zaistnienie. Czasem te notatki wywołują oddźwięk, odezwie się ktoś, kto podobnie zareagował na słuchaną muzykę. Rodzi się wtedy poczucie wspólnoty. Czasem rozlegnie się głos przeciwny i wtedy trzeba przeanalizować swoje wrażenia.  
Nie bez znaczenia jest także prosty zapis kronikarski – co, gdzie, kiedy... Może kiedyś przyda się do uzupełnienia kreślonego przez kogoś obrazu naszego życia muzycznego?

ŚWIĘTO NARODOWE AUSTRII

26 października przypada święto narodowe Austrii. W Krakowie obchodzono je w minionym tygodniu koncertami w Filharmonii Krakowskiej. Na sobotnim koncercie obecni byli ambasador Republiki Austrii Andreas Stadler oraz konsul generalny Martin Gärtner. Program koncertu wypełniła odpowiednio dobrana muzyka. Michał Klauza, który ten muzyczny wieczór poprowadził, w pierwszej jego części przybliżył słuchaczom prawie nieznane u nas „5 Orchesterlieder” Roberta Nesslera, austriackiego kompozytora działającego w ubiegłym stuleciu. Napisane do tekstów Nietzschego i Trakla ekspresyjne pieśni śpiewała władająca pięknym w barwie głosem Hazuki Hirano – mezzosopran. Nie rozumiałam, niestety, tekstu (szkoda że nie pokuszono się w drukowanym programie o tłumaczenia), ale z jej interpretacji można było odczuć duszną, niekiedy posępną ich atmosferę. Szczególnie urzekła mnie przesycona skupioną emocją pieśń „Einer Vorübergehenden”. Jeśli Nessler z pewnością był Austriakiem, to zawsze budzi moje wątpliwości nazywanie tak Beethovena. Urodzony w Bonn mieszkał wprawdzie w Wiedniu, ale swe najsłynniejsze dzieło – IX Symfonię – dedykował królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi III (czyżby jako wierny poddany?). Przypomnę że to właśnie ten monarcha, chcąc ratować finanse swego królestwa, kazał przetopić wywiezione z Wawelu polskie regalia, w tym koronę Bolesława Chrobrego, a w swym państwie sprawował absolutne rządy nie nadając – wbrew obietnicom – Prusom konstytucji. I to jemu właśnie kompozytor zadedykował „Odę do radości” w której wszyscy ludzie mieli być braćmi. Ot, chichot historii… Wróćmy jednak do sobotniego koncertu. Z IX Symfonią Beethovena mam zawsze kłopot. Dawałam już temu niejednokrotnie wyraz. Doceniając trzy części dzieła unikam czwartej, szczególnie od momentu pojawienia się marsza janczarskiego. Zawsze mam wrażenie, że ideologia wzięła tu górę nad muzyką. W sobotę po raz pierwszy słuchałam całej „Dziewiątki” z wielkim zainteresowaniem. Michał Klauza prowadząc symfonię Beethovena z filharmonicznymi zespołami (przygotowanie chóru Janusz Wierzgacz) i kwartetem solistów w składzie: Mariana Poltorak – sopran, Hazuki Hirano – mezzosopran, Bartosz Nowak – tenor i Artur Garbas – baryton, operując ciekawie tempami nadał dziełu lekkość. Wprawdzie można było mieć zastrzeżenia że pierwsze Allegro nie było „maestoso”, a Adagio odbiegało od „molto e cantabile”, ale ta klasyczna lekkość i przejrzystość w niczym nie umniejszała wagi muzyki, natomiast pozwoliła cieszyć się pomijanymi dotąd motywami i współbrzmieniami. Porywające było Scherzo – molto vivace, nasycone energią, prące jak maszyna do przodu. Podziwiać można było jedność zespołu z dyrygentem. Także potraktowanie w czwartej części marsza janczarskiego znacznie szybciej niż zazwyczaj sprawiło, że finał był całością, nie rozpadał się nagle w połowie. Piękny był zresztą początek tej części, interesująco poprowadzone rozmowy grup instrumentalnych wiodące do bardzo udanego sola barytonowego. Jak rzadko udany był też ensemble solistów nie przekrzykujących się, lecz słuchających się wzajemnie, śpiewających lekko, z podkreśleniem jedynie ważnych momentów swej partii. Podobnie lekko, chwilami wręcz staccato, śpiewał chór, porywając jednocześnie słuchaczy w potężnych kulminacjach. Nic więc dziwnego, że ta prezentacja zakończyła się owacją na stojąco!
ARIADNA PO RAZ DRUGI

Po niedawnym koncercie inaugurującym nowy sezon Opera Krakowska zaprosiła melomanów na premierę „Ariadny na Naxos” Richarda Straussa. Spektakl 17 października był iście „międzynarodowy”. Prezentowana inscenizacja powstała w wyniku koprodukcji naszej sceny operowej z Operą w Dortmundzie i z Operą w Tel-Avivie – Jafie (przed gmachem naszej Opery protestowali działacze propalestyńscy). Z Izraela pochodzą: reżyser Ido Ricklin, projektant kostiumów Oren Dar, choreograf Yoram Karmi i twórcy wizualizacji Yossi Yarom i Jonathan Karmi. Scenografię zaprojektował Simon Lima Holdsworth, londyńczyk działający w Berlinie. Muzycznie spektakl przygotował i poprowadził José Maria Florêncio, Brazylijczyk od czterdziestu lat mieszkający w Polsce. Wśród śpiewaków mieliśmy artystów z Polski, Izraela i Rumunii. O balecie nie wspomnę, w spisie występujących znalazłam jedynie dwa polskie nazwiska. Ta „międzynarodowość”, a więc i zróżnicowanie temperamentów oraz podejścia do sztuki operowej, z pewnością nadały spektaklowi życie i barwność. Ta inscenizacja „Ariadny na Naxos” zajmuje uwagę widza i słuchacza, wzrusza i bawi, choć nie bez ale… Wiem, że dzisiejszy odbiorca przywykł do ustawicznej zmienności tego, co ogląda. „Ariadna na Naxos” Hofmannsthala – Straussa tę zmienność ma w samym założeniu, bo to przecież zderzenie opery seria z włoską commedią dell’arte. Reżyser tę zmienność spotęgował licznymi działaniami aktorskimi. Jak to zwykle bywa w takich przypadkach niektóre z nich były świetne. Do nich zaliczam choćby poczynania czwórki towarzyszy Zerbinetty, wśród których wyróżniał się pięknie śpiewający Arlekin – Szymon Komasa, jako żywo wyjęty z włoskich błazenad (pozostali to Truffaldfino – Sebastian Marszałowicz, Scaramuccio – Krzysztof Kozarek, Brighella – Adam Sobierajski). Niektóre sytuacje sceniczne były jednak w nadmiarze – patrz działania Najady (Paula Maciołek), Driady (Agnieszka Cząstka-Niezgódka) i Echa (Zuzanna Caban) jako pielęgniarek opiekujących się chorą z rozpaczy Ariadną. Być może one wpłynęły na brak skupienia śpiewaczek we współbrzmieniu tercetu. Także migające wizualizacje nie zawsze sprzyjały (przynajmniej w moim przypadku) odbiorowi spektaklu. Jak dla mnie (jestem już wiekowa) chwilami zbyt wiele na scenie się działo. Na szczęście można było w takich momentach zamknąć oczy i skupić się na muzyce. A ta dostarczała wiele satysfakcji. José Maria Florêncio wydobył całe piękno partytury Richarda Straussa, lekkość i muzyczny dowcip fragmentów komediowych, gęstość muzycznych kulminacji w lamentach Ariadny. Bardzo dobrze współpracował też ze śpiewakami, tworząc z nimi muzyczną jedność. W Ariadnę udanie wcieliła się Natalia Rubiś obdarzona ciepłym, wyrównanym, pięknie brzmiącym sopranem. Jej scenicznym przeciwieństwem była Hila Fahima jako Zerbinetta, bardzo dobra aktorsko, porywająca świetnymi koloraturami, ale jednocześnie męcząca ostrością swego sopranu. Rafał Bartmiński był dobrym Bachusem. Monika Korybalska rolę Kompozytora może wpisać do pokaźnej już listy swych znaczących kreacji artystycznych na krakowskiej scenie. Spektakl nie byłby pełny bez udanych – i wokalnie i aktorsko – postaci Nauczyciela tańca (Adam Zdunikowski) i Nauczyciela muzyki (Ionut Pascu). Dobrym pomysłem był zwizualizowany Majordomus (Itay Tiran). To już druga inscenizacja „Ariadny na Naxos” Richarda Straussa w gmachu przy ul. Lubicz. Tamta była bardziej „bajkowa”, ta wywołuje skojarzenia ze współczesnym życiem. Ale obie pozostają w pamięci.
STWORZENIE ŚWIATA

W piątek w sali Filharmonii zabrzmiało „Stworzenie świata” Józefa Haydna. Filharmoniczne zespoły (chór przygotował Janusz Wierzgacz) i pięcioro solistów poprowadziła Agnieszka Franków-Żelazny, mistrzyni chóralistyki, od 1 stycznia bieżącego roku dyrektor naczelny i artystyczny Opery Wrocławskiej. W partiach solowych wystąpili: Bożena Bujnicka (sopran) – Gabriel, Sebastian Mach (tenor) – Uriel, Piotr Peron (bas) – Raphael, Solomiia Pavlenko (sopran) – Ewa, Adrian Janus (baryton) – Adam. Basso continuo realizował na klawesynie Andrzej Zawisza. Pod batutą Agnieszki Franków-Żelazny oratorium Haydna urzekało barwnością. Dyrygentka umiejętnie podkreśliła muzyczne malarstwo Haydna, który pięknie portretował dźwiękiem każde stworzenie zasiedlające stworzony przez Boga świat. Cyzelując każdy szczegół pozwoliła słuchaczom cieszyć się bogatą inwencją twórczą i wspaniałym poczuciem humoru kompozytora. Dobrze gospodarując czasem muzycznym stworzyła żywą i interesującą narrację muzyczną. To „Stworzenie świata” zaciekawiało, bawiło i wzruszało. Agnieszka Franków-Żelazny znalazła świetny balans pomiędzy sacrum i profanum, a w całości podkreśliła głęboką duchowość dzieła Haydna. Piątkowa interpretacja „Stworzenia świata” pozostanie w pamięci.

Copyright © 2025 | WordPress Theme by MH Themes