Recenzje – Strona 2 – Anna Woźniakowska

MAHLER STUDENCKI

5 czerwca 2025 Anna Woźniakowska 0

W środę 4 czerwca Paweł Przytocki poprowadził z Orkiestrą Symfoniczną Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie I Symfonię D-dur „Tytan” Gustawa Mahlera. Koncert odbył się w ramach Festiwalu Mahlera organizowanego przez Filharmonię Krakowską. To już druga prezentacja wszystkich Mahlerowskich [ Czytaj dalej… ]

FORTEPIAN I ŚPIEW CHÓRALNY

1 czerwca 2025 Anna Woźniakowska 0

Dwa koncerty mijającego tygodnia… We wtorek 27 maja, w pierwszą rocznicę śmierci prof. Stefana Wojtasa, wieczór poświęcony jego pamięci zorganizowany przez Katedrę Fortepianu Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie. Grali jego uczniowie: Marek Szlezer, Yehuda Prokopowicz, Maria Moliszewska, Monika [ Czytaj dalej… ]

RÓŻNE MUZYCZNE ŚWIATY

12 maja 2025 Anna Woźniakowska 0

Pracowicie spędzona niedziela, opisuję w kolejności. Po południu w Operze Krakowskiej „Pierwsza zmarszczka” Teodora Leszetyckiego do libretta Salomona Hermanna von Mosenthala spolszczonego przez Dorotę Sawkę. Przyznam się że nie znam twórczości tego wybitnego pianisty i pedagoga prócz fortepianowej. Tymczasem usłyszeliśmy [ Czytaj dalej… ]

DWA WIECZORY W FILHARMONII

10 maja 2025 Anna Woźniakowska 0

8 maja, w czwartek, inauguracja Festiwalu 4 Tradycji. Tym razem słuchaliśmy muzyki Lewantu. Wassim Ibrahim, Syryjczyk od lat mieszkający i działający w Krakowie, wystąpił wraz z czterema przyjaciółmi z Syrii i Iranu: Youssefem Nassifem, Dariushem Rasouli, Adebem Chamounem i Aradem [ Czytaj dalej… ]

BRAHMS I BERLIOZ

27 kwietnia 2025 Anna Woźniakowska 2

Lubię Brahmsa. Gęstość jego harmonii, logikę konstrukcji, intymną lirykę… W jego twórczości szczególne dla mnie miejsce zajmuje I Koncert fortepianowy d-moll. Przed kilkudziesięcioma laty słuchałam go w interpretacji Witolda Małcużyńskiego w Filharmonii Krakowskiej, a dzień później w radiowej transmisji z [ Czytaj dalej… ]

WSPANIAŁA KAMERALISTYKA

16 kwietnia 2025 Anna Woźniakowska 0

We wtorek w sali Filharmonii kameralistyka najczystszej wody. W ramach krakowskiej części 29. Międzynarodowego Festiwalu Ludwiga van Beethovena wystąpiła międzynarodowa (Austria, Francja, Niemcy, Polska, Portugalia, Syria) grupa artystów związanych głównie z niemieckimi uczelniami muzycznymi. Nie wiem, bo nie znalazłam tej [ Czytaj dalej… ]

Pamięć ludzka jest zawodna, doświadczenie muzyczne – jednostkowe i ulotne. Jak je zatrzymać? Nie da się zwerbalizować wywołanych muzyką wzruszeń, ale kilka zdań zanotowanych po koncercie pozwala przynajmniej zdokumentować ich zaistnienie. Czasem te notatki wywołują oddźwięk, odezwie się ktoś, kto podobnie zareagował na słuchaną muzykę. Rodzi się wtedy poczucie wspólnoty. Czasem rozlegnie się głos przeciwny i wtedy trzeba przeanalizować swoje wrażenia.  
Nie bez znaczenia jest także prosty zapis kronikarski – co, gdzie, kiedy... Może kiedyś przyda się do uzupełnienia kreślonego przez kogoś obrazu naszego życia muzycznego?

FESTIWAL MUZYKI POLSKIEJ

21. edycja Festiwalu Muzyki Polskiej rozpoczęła się udanie. W sobotę w Sali Hołdu Pruskiego w Sukiennicach wystąpiła Sinfonietta Cracovia pod dyrekcją znanej estońskiej dyrygentki Anu Tali. Program wieczoru był poświęcony głównie polskim kompozytorom XIX-wiecznym. Jednym z celów festiwalu jest bowiem włączanie w nurt życia koncertowego twórców zapomnianych. Tym razem przypomniano Karola Kurpińskiego i Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, a ściślej – ich koncerty klarnetowe. Wykonawcą ich partii solowych był wybitnie utalentowany przedstawiciel młodego pokolenia polskich wirtuozów tego instrumentu Krzysztof Grzybowski. Oba utwory nie dotrwały do naszych czasów w pełni swej postaci. Z Koncertu klarnetowego Kurpińskiego ostała się tylko część pierwsza. Dwie pozostałe uzupełnił niemiecki skrzypek, dyrygent i kompozytor Sebastian Gottschick. Koncert Dobrzyńskiego zachował się w wyciągu fortepianowym. Instrumentacji dokonał klarnecista i aranżer Karol Respondek. W sobotę oba utwory zostały wykonane z wirtuozerią i blaskiem, choć w Koncercie Kurpińskiego porozumienie pomiędzy solistą i dyrygentką nie było w pełni idealne. Anu Tali nie tylko partnerowała soliście. W świetnym porozumieniu z orkiestrą otwarła wieczór a i festiwal Polonezem z „Hrabiny” Stanisława Moniuszki oraz poprowadziła „Epitafium na śmierć Karola Szymanowskiego” Tadeusza Szeligowskiego. To dyrygentka sprawna i wrażliwa, nic więc dziwnego, że obie prezentacje były poruszające. Niech żałują wszyscy którzy bojąc się niedzielnej, wieczornej burzliwej aury nie przyszli do Auli Collegium Novum na kolejny festiwalowy koncert. Być może niewiele im mówiły nazwiska wykonawców, być może nie przepadają za Szymanowskim, a program wieczoru wypełniony był jego utworami. Tymczasem był to koncert po prostu mistrzowski. Wojciech Koprowski – skrzypce i Grzegorz Skrobiński – fortepian zaprezentowali transkrypcję fortepianowego Preludium op. 1 nr 1 dokonaną przez Grażynę Bacewicz, Mity, zupełnie nieznane: Świt i dziki taniec napisane przez Szymanowskiego wspólnie z Pawłem Kochańskim, Pieśń Roksany z „Króla Rogera” w transkrypcji Kochańskiego, Romans op. 23 i Sonatę d-moll op. 9. Nie wiem, co bardziej godne było podziwu: idealne porozumienie pomiędzy muzykami powodujące że w każdym szczególe byli jednością, czy ich wrażliwość muzyczna owocująca dogłębnym zrozumieniem idei twórczych Szymanowskiego, czy wreszcie warsztat każdego z nich pozwalający skupić się jedynie na muzyce, która pod ich palcami skrzyła się mnogością barw, była żywa i porywająca. Na bis usłyszeliśmy dwie Pieśni kurpiowskie w opracowaniu obu artystów.
W NIEDZIELĘ W FILHARMONII

Ciekawy muzyczny wieczór. Tym razem na estradzie Filharmonii zasiedli słuchacze otaczając półokręgiem fortepian. To on, a raczej jego otwarte wieko kojarzące się ze skrzydłem gotowym do lotu, było bohaterem wieczoru. I ona – Roberta di Mario, włoska pianistka i kompozytorka, artystka Steinwaya i dyrektorka artystyczna kilku ważnych festiwali muzycznych i kulturalnych. Przyjechała do Krakowa z programem zatytułowanym „Ala – elegia w trzech aktach”. Ala – to po włosku skrzydło. A główną treścią programu była fascynacja artystki fortepianem i muzyką. Przed każdą z trzech części tego wieczoru Roberta di Mario dawała komentarz słowny. Czyniła to pięknie, ale po włosku. Otrzymaliśmy wprawdzie polskie streszczenia, ale nie wiem czy oddawały one w pełni sensu słów Roberty du Mario. Zacytuję jednak kilka zdań, bo może pomogą one zrozumieć, czego słuchaliśmy wczoraj. A więc dla Roberty di Mario fortepian to „najwspanialsza maszyna stworzona przez człowieka, synteza siły, uroku, uwodzenia i inżynierskiej precyzji”. A jego uniesione wieko „przypomina nam, że życie to trzepot skrzydeł, a naszym zadaniem jest unosić się ponad złem tego świata”. Artystka w czasie swych koncertów łączy muzykę i literaturę „ponieważ są to języki uniwersalne, zdolne wprowadzać w nasze życie to, co niewyobrażalne”. Pamiętać też należy że „od zawsze muzyka przenika nasze życie, że nie zna granic, że może swobodnie przepływać z jednego stylu do drugiego”. Zapytana, czym jest dla niej fortepian, Roberta di Mario mówi: „to jest mój dom. Coś, czego brak odczuwam jak brak powietrza”. A celem muzyki jest według niej „dzielenie się nią. To właśnie wtedy objawia się jej prawdziwa moc”. Roberta di Mario dzieliła się więc z nami swoją muzyką często inspirowaną dziełami twórców minionych wieków: Bacha, Mozarta, Schuberta, Chopina… W jej improwizacjach słychać było też echa arii torreadora z „Carmen” Bizeta, chóru niewolników z opery „Nabucco” Verdiego, „Yesterday” zespołu The Beatels i … hymnu Polski. Wszystko to łączyło się jednak w interesujący sposób bo Roberta di Mario to artystka władająca dobrym warsztatem pianistycznym i kompozytorskim, wielką wyobraźnią muzyczną i charyzmą przykuwającą uwagę słuchaczy. Gdybym miała określić, jaka to muzyka, powiedziałabym: późny romantyzm z elementami impresjonizmu i minimalizmu. Muzyka świetna na wyciszenie się i odpoczynek po upalnym dniu.
SYMFONIA „TYSIĄCA” NA ZWIEŃCZENIE JUBILEUSZU

Filharmonia im. K. Szymanowskiego w Krakowie oficjalnie zakończyła osiemdziesiąty, jubileuszowy sezon artystyczny. Ten finał odbył się w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w którym nasza czołowa instytucja muzyczna gości od czasu do czasu, gdy chce zaprezentować dzieło które nie mieści się pod żadnym względem w sali przy ul. Zwierzynieckiej. A na finał zaplanowano VIII Symfonię Es-dur Gustawa Mahlera zwaną „Symfonią tysiąca” bo podobno tylu wykonawców zgromadziło jej prawykonanie pod dyrekcją kompozytora w Monachium przed 115 laty. 21 czerwca 2015 roku w sali im. K. Pendereckiego w ICE było ich zaledwie ponad czterystu: filharmoniczna orkiestra w poszerzonym składzie (m.in. cztery harfy, dziewięć waltorni, sześć fletów, osiem trąbek, organy, fortepian), połączone chóry mieszane – fiharmoniczny (przygotowanie Piotr Piwko), Chór Polskiego Radia – Lusławice (przygotowanie Stanisław Rzepiela) i Chór Opery Krakowskiej (przygotowanie Andrzej Korzeniowski) oraz dwa chóry dziecięce działające w ramach instytucji – Chór Chłopięcy i Dziewczęcy FK (przygotowanie Lidia Matynian) i Ukraiński Chór Dziecięcy FK (przygotowanie Olena Yatskulynets), a także ośmioro solistów: trzy soprany – Iwona Sobotka, Ewa Tracz i Solomiia Pavlenko, dwa alty – Urszula Kryger i Ewa Biegas, tenor Brenden Gunnell, baryton Mariusz Godlewski i bas Christian Immler. Ten olbrzymi aparat wykonawczy poprowadził szef artystyczny Filharmonii Alexander Humala. Ale prezentacja ostatniego dzieła symfonicznego ukończonego przez Mahlera poprzedzona została dwoma ważnymi wydarzeniami. Przed koncertem w foyer ICE uczestniczyliśmy w ostatnim w tym sezonie Dyskusyjnym Klubie Muzycznym prowadzonym, jak zwykle ciekawie, przez red. Agnieszkę Malatyńską-Stankiewicz. Jej gośćmi byli dyrektorzy Filharmonii Mateusz Prendota i Alexander Humala. Temu ostatniemu licznie zgromadzeni melomani szczególnie serdecznie dziękowali oklaskami za owocną czteroletnią pracę na stanowisku dyrektora artystycznego instytucji. Pracę owocującą obecnością na krakowskiej estradzie wybitnych dyrygentów i solistów, ciekawym repertuarem i znacznym podniesieniem poziomu orkiestry. Jego czteroletni kontrakt właśnie dobiegł końca ale nie znaczy to że Alexander Humala żegna się z Krakowem. W nadchodzących sezonach będzie – na szczęście – gościł na filharmonicznej estradzie. Z oficjalnym zakończeniem jubileuszowego sezonu wiązały się też odznaczenia zasłużonych pracowników instytucji, a także jej samej, oraz działaczy na muzycznym polu. Srebrny medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przyznany Filharmonii im. K. Szymanowskiego przez Ministrę Kultury i Dziedzictwa Narodowego odebrali zbiorowo przedstawiciele wszystkich zespołów działających w instytucji. Takiż medal otrzymała też Beata Płoska, zastępca dyrektora FK. Brązowe medale „Gloria Artis” otrzymali muzycy orkiestry: kontrabasista Marek Kalinowski i trębacz Stanisław Majerski. Odznakami Honorowymi Województwa Małopolskiego „Złoty Krzyż Małopolski” wyróżnieni zostali: Anna Proń-Marchwica – była wieloletnia kierowniczka działu upowszechniania muzyki FK, Teodor Grodecki – muzyk, bibliotekarz orkiestry FK, Anna Sokołowska-Rokita – aktorka, Renata Żełobowska-Orzechowska – pianistka i pisząca te słowa. Oznakę „Honoris Gratia” przyznawaną przez Prezydenta m. Krakowa otrzymały: Elżbieta Marlikowska kierująca od lat sekretariatem FK i wiolonczelistka Agata Sanchez Martos. Okolicznościowe listy wraz z podziękowaniem za wieloletnią pracę otrzymali odchodzący na emeryturę: wspomniany już Marek Kalinowski oraz artyści chóru Katarzyna Cieciora i Lesław Chorąży. A potem zapanował Mahler. Monumentalna Symfonia Es-dur miała być w zamyśle kompozytora „przesłaniem miłości w czasach nieczułych”, miłości wszechogarniającej, do Boga i do człowieka. Mahler w swym dziele posłużył się dwoma znaczącymi tekstami: hymnem Veni Creator oraz finałową sceną z drugiej części „Fausta” Goethego opowiadającą o wędrówce duszy Fausta ku zbawieniu. Oprawił je muzyką piękną, potężną ale i chwilami cudownie intymną, nasyconą olbrzymią emocją, wymagającą od sięgających po nią artystów nie tylko wspaniałych umiejętności warsztatowych, lecz przede wszystkim ekspresji sięgającej – wydawało by się – granic ludzkich możliwości. Zespół prowadzony w sobotę przez Alexandra Humalę a i on sam, w pełni sprostali temu wyzwaniu. Dyrygent wspaniale zbudował złożoną dramaturgię utworu. Ani na chwilę nie pozwolił opaść napięciu, prowadząc słuchaczy poprzez kolejne kulminacje do wspaniałego finału. Na uwagę zasługiwało świetne porozumienie pomiędzy dyrygentem, ensemblem solistów oraz członkami orkiestry i chórów. W sobotę w wielkiej, wypełnionej po brzegi sali ICE zapanowała cudowna jedność estrady z słuchaczami. Muzyka Mahlera porwała nas gdzieś wzwyż. Małgorzata Janicka-Słysz w drukowanym programie napisała iż w finale Symfonii Es-dur „dźwięczy wszechświat”. Po sobotnim koncercie przyznaję jej rację.